Markús var vélstjóri að
mennt. Hann var í siglingum hjá Eimskipum, starfaði hjá Öryggiseftirliti
Ríkisins í tíu ár, sýningarmaður, útgerðarmaður og framkvæmdarstjóri, ók
rútubílum og strætisvögnum. Markús var borinn og barnfæddur
Hafnfirðingur. Hann fékk síðar áhuga á starfi sýningarmannsins, lauk
tilskyldu prófi og sýndi af og til í nokkrum bíóhúsum í Reykjavík,
meðfram sinni fastri vinnu - einnig í Bæjarbíó með Róbert Bjarnasyni
sýningarstjóra þar.
Löngu síðar tók Markús að
sér reksturinn upp á eigin spýtur í eitt ár, eftir að Hafnarfjarðarbær
hætti afskiptum að kvikmyndasýningum. Síðar kom Laugarásbíó til
skjalanna.
Ég hitti Markús dag einn
fyrir tilviljun í forsal Bæjarbíós, að lokinni sýningu á vegum
Kvikmyndasafnsins. Hann var í hópi félaga sinna úr Oddfellow-reglunni, á
yfirreið um menningar -og menntastofnanir. í Hafnarfirði. Hann sagði mér
athyglisverða sögu frá byggingu hússins árið 1944 en þá var Markús 14
ára gamall. Þeir ágætu menn sem hönnuðu húsið – sérbyggt sem
kvikmyndahús- gleymdu að gera ráð fyrir sýningarklefa. !! Bíó án
hjartahólfs ! Til einhverra ráða hefur verið gripið og
frumteikningin tekið breytingum. Þeir sem leggja leið sína í Bæjarbíó,
sjá að stórt skyggni skagar fram í salinn. Þar er steyptur gólfflötur og
ný framhlið. Sérkennilegur sýningarklefi leit dagsins ljós.
Hann
er bæði langur og mjór. Burðarstólpar skaga upp í klefann, með innskotum
á milli. Til að vera sýningarmaður í Bæjarbíó, þarftu helst að nærast á
flatkökum og vera hokinn eins og kroppinbakurinn Quasimodo í
"Hringjaranum frá "Notre Dame"- svo unnt sé að smeygja sér bak við
sýningarvélarnar ! Að öðru leiti er hátt til lofts, sem í
kirkjunni frægu. Útskot, eins og klessa utan á húsinu er fyrir
stigaganginn upp í klefann og þangað á varla nokkuð erindi- nema
sýningarmaðurinn. Einskonar fjallabaksleið ! Falleg fellihurð
skilur í dag á milli miðasölunnar og innri forstofu. Hún er frá 1944 en
var ekki tekin í notkun af einhverjum ástæðum, sagði Markús mér og hóf
reyndar mál sitt með að nefna þetta. Það er ekki fyrr en
Hafnarfjarðarbær afhendir Kvikmyndasafni Íslands húsið til afnota að
hurðin er framdregin, pússuð og fægð af fagmönnum og prýðir nú
innganginn. Þessi sögubrot dreg ég ekki í efa, þó svo að nokkrar
kannanir af minni hálfu um uppruna Bæjarbíós, hafi ekki borið afgerandi
árangur. Ég ræddi þó við einn aldinn bæjarráðsmann frá þessum árum. Hann
mundi ekki alveg rás atburðanna en sagði svo: "Þetta kæmi mér ekki á
óvart" Svar, sem erfitt er að ráða í. Þessi mæti maður bætti svo við: "
En ég er hreykinn af því, að mér tókst að koma í veg fyrir að Bæjarbíó
yrði að hluta til breytt í skrifstofur" Sú hugmynd mun hafa komið upp,
þegar Hafnarfjarðarbær lauk aðild sinni að rekstri kvikmyndahússins.
Okkur Markúsi var vel til vina þó að samfundir væru strjálir. Hann var
spaugsamur og orðheppinn en að skálda upp slíka frásögn, var ekki hans
stíll. Hann var bara forvitinn unglingur 1944 í litlu bæjarfélagi,
með áhuga á sýningarvélum og kvikmyndasýningum. Ég heimsótti Markús í
tvö skipti, þegar hann dvaldist á Sólvangi. En þrátt fyrir veikindin var
alltaf stutt í kímnigáfuna. Markús var ágætis harmonikkuleikari áður
fyrr og lék oft á jólaböllum hjá Oddfellowreglunni.
Hann sagði við mig, þegar
við vorum að fá okkur kaffisopa. "Agnar veistu... ég greip í
harmonikkuna mína fyrir nokkru síðan - og hvað heldurðu? Fjárans nikkan
var búin að gleyma öllum lögunum ! " Markús sýndi um tíma í Nýja
–Bíó. Einu sinni kom kunningi hans í heimsókn upp í klefann og mælti: "
Er þetta góð mynd sem þú ert að sýna ?"
" Ég hef ekki hugmynd"
svaraði Markús. "Ég gleymdi gleraugunum mínum heima !!
Þannig var Markús.
Með kveðju, Agnar
